De nieuwste AI-ontwikkelingen in Nederland: van praatgidsen tot praktische implementatie

Geschatte leestijd: 9 minuten

Belangrijkste takeaways:
  • Zeer snelle groei van AI-bedrijven in Nederland sinds de komst van ChatGPT
  • Grote scheiding tussen kennisdeling en echte implementatie: veel aanbieders richten zich op inspiratiesessies, weinig op structurele automatisering
  • 23% van het mkb past daadwerkelijk AI toe in bedrijfsprocessen, beleidsdoel: 75% binnen zes jaar
  • Praktisch succes vraagt om end-to-end aanpak: van assessment tot implementatie én doorlopende begeleiding & compliance
  • Kies voor partners die bedrijfskundige én technische expertise combineren voor meetbare en toekomstbestendige resultaten
Inhoudsopgave

De Nederlandse AI-groei: tussen buzz en daadwerkelijke automatisering

De opmars van kunstmatige intelligentie (AI) is in Nederland niet meer te stoppen. Van grote tech-bedrijven tot kleine startups: talloze ondernemingen profileren zich inmiddels als expert, innovator of adviseur op dit gebied. Maar hoe ziet het Nederlandse AI-landschap er nu echt uit, en wat betekent deze wildgroei aan AI-guru’s en adviespartijen voor organisaties die daadwerkelijk stappen willen zetten in automatisering en workflowoptimalisatie?

In deze blog nemen we u mee door de belangrijkste ontwikkelingen, geven we inzichten vanuit recente rapportages én lichten we toe waar de werkelijke meerwaarde ligt voor organisaties die verder willen gaan dan kennisdelen alleen. Daarbij verwijzen we ook naar recente mediaberichten zoals dit artikel van BNR dat het groeiende aantal AI-bedrijven in Nederland belicht sinds de komst van ChatGPT.

Razendsnelle ontwikkelingen en kansen voor Nederlandse bedrijven

De ontwikkelingen op het vlak van kunstmatige intelligentie voltrekken zich wereldwijd en zeker ook in Nederland in hoog tempo. Mede dankzij forse publieke en Europese investeringen, zoals vanuit het Digital Europe-programma en directe overheidssteun voor AI-, data-, cloud- en cyberveiligheidsprojecten, ontstaat er een vruchtbare voedingsbodem voor innovatie.

Cijfers van de Kamer van Koophandel en het CBS laten zien dat er vanaf 2022 een sterke stijging is in het aantal bedrijven in Nederland dat zich richt op AI. Zoals ook BNR signaleert, bleek uit het AI Barometer-rapport van de KvK dat het aantal geregistreerde bedrijven in de AI-sector met circa 30% is toegenomen na de introductie van ChatGPT. In het midden van 2024 waren er meer dan 3.400 bedrijven die zich specifiek op AI richtten, met een forse aanwas sinds eind 2022 (bron: KvK AI Barometer 2024, CBS).

Enkele dominante trends die de komende jaren de toon zetten:

  • AI-agenten: Zelfstandige software die geautomatiseerd taken uitvoert. Binnen organisaties worden deze AI-agenten al actief ingezet voor data-analyse, het schrijven van onderzoeksvoorstellen of zelfs het autonoom afhandelen van e-mailcommunicatie.
  • Spraakherkenning & contentgeneratie: Generatieve AI-ontwikkelingen zorgen dat bedrijven efficiënter content produceren en processen automatiseren – van tekst tot spraak (bron).
  • Toegankelijkheid versus complexiteit: AI wordt toegankelijker, maar vraagt tegelijk om doordacht beheer en het koppelen van uiteenlopende systemen – inclusief privacy- en ethische afwegingen (bron).

Nederlandse AI-bedrijven: veel kennisdeling, weinig implementatie

De groei en professionalisering van het Nederlandse AI-ecosysteem is indrukwekkend. Maar wie zich verdiept in de marktstructuur ziet een opvallende tweedeling ontstaan:

De oververtegenwoordiging van AI-adviseurs en “guru’s”

Een aanzienlijk deel van de Nederlandse AI-bedrijven bestaat uit consultants, trainers en workshopgevers die zich richten op het verkopen van kennis. Zij organiseren trainingen, inspiratiesessies, lezingen en publiceren blogs of whitepapers over AI-trends (bron).

Volgens sectorrapporten en brancheonderzoekers is het beeld duidelijk: het merendeel van de mkb-spelers houdt zich vooral bezig met praten, trainen en adviseren over AI, in plaats van daadwerkelijke technische toepassing. Experts schatten dat het gros van de aanbieders in deze adviesrol opereert, zeker bij kleinere bedrijven en zelfstandig professionals (bron).

De kleinere groep van technische AI-implementators

Daarentegen is er een veel kleinere, maar groeiende groep partijen die zich daadwerkelijk richt op:

  • Ontwikkeling, implementatie en integratie van AI-tools in bedrijfsprocessen: bijvoorbeeld automatiseren van administratieve werkstromen, predictive analytics, robotisering, chatbots.

Cijfers van de overheid maken dit inzichtelijk. In 2024 gebruikte 23% van het Nederlandse mkb daadwerkelijk AI in hun bedrijfsprocessen. Dit groeit, maar staat nog in schril contrast met het aantal bedrijven dat AI slechts als ‘gespreksonderwerp’ gebruikt. Zoals ook BNR meldt, zijn veel nieuwe AI-bedrijven gericht op advisering, en is daadwerkelijke implementatie nog vaak beperkt tot pioniers.

Beleidsdoel: binnen zes jaar 75% mkb-gebruik (tegenover 13% in 2021). De komende jaren ligt de nadruk op opschaling en praktische toepassingen in de breedte.

De uitdaging: van praten naar doen

Het huidige Nederlandse AI-landschap biedt kansen, maar stelt organisaties die geconfronteerd worden met een toenemend aanbod aan trainingen, podcasts en inspiratiesessies ook voor een uitdaging. Want hoe voorkom je dat AI alleen een hype of theoretisch concept blijft?

Beslissers moeten zichzelf daarom de volgende vragen stellen:

  • Levert een workshop of advies daadwerkelijk iets op voor onze dagelijkse processen?
  • Wanneer maken we de stap van experimenteren naar structurele automatisering en ROI?
  • Hoe garanderen we dat AI-oplossingen passen binnen privacy, security en compliance?

Praktische aanpak: van assessment tot implementatie

Waar de meeste partijen stoppen bij inspiratiesessies en strategische notities, is het slimmer om te kiezen voor een partner die u begeleidt naar daadwerkelijke implementatie en borging. Een bewezen, pragmatische aanpak is hierbij cruciaal:

  • AI-Assessment: Breng in kaart waar AI het meeste verschil kan maken binnen uw processen. Combineer bedrijfskundige inzichten met technische expertise.